OGÓLNOPOLSKIE FORUM ADOPCYJNE

Sable

Jedna z ras psów, należąca do grupy szpicy i psów pierwotnych, zaklasyfikowana do sekcji północnych psów zaprzęgowych.

RYS HISTORYCZNY
Rasa ta jest rasą pierwotną, pochodzącą z rejonu Kołymy w północnej Syberii. Hodowana tam przez pionierów w hodowli psów zaprzęgowych - Czukczów oraz Kamczadałów, Koriaków i Jagakirów. Około pół miliona lat temu wiele paleoazjatyckich, prymitywnych plemion zamieszkiwało te tereny, gdy były one cieplejszym i bardziej przyjaznym terenem łowieckim. Ludzie żyli tam niemal w epoce kamiennej - zdobywali pożywienie polując, w czym pomagały im psy myśliwskie. Każda grupa stworzyła własny typ psa w zależności od wymagań łowieckich, ukształtowania terenu, występujących temperatur czy grubości pokrywy śnieżnej.

Czukcze żyli na półwyspie rozciągającym się z Syberii w kierunku Alaski. Około 3000 lat temu klimat uległ znacznemu ochłodzeniu, toteż Czukcze zaczęli wykorzystywać psy do ciągnięcia sań. Lud ten żył w stałych osadach, w głębi lądu i aby polować musiał przemierzać duże odległości. Ideałem psa było niewielkie zwierzę, które potrzebowało mało pokarmu, ale było na tyle silne, aby ciągnąć upolowaną zdobycz z umiarkowaną prędkością na długich dystansach. Kiedy zaistniała potrzeba przewiezienia cięższego ładunku, pożyczano psy od sąsiadów i zamiast 6-8 zaprzęgano 16 lub 18. Wszystkie samce, oprócz najlepszych, prowadzących zaprzęgi, kastrowano. Zabieg ten miał na celu nie tylko ukrócenie zbędnych kojarzeń, ale pomagał psom w utrzymaniu tłuszczu na ciele. Doskonale zadbane czukockie zaprzęgi liczące 20 psów potrafiły podobno przebyć w ciągu 6 godzin odległość 120 km i ciągnąć ciężar około 600 kg. Były one często używane przez Rosjan do transportu pasażerów i poczty. Pokonywały wówczas 160 - 180 km dziennie w szybkim tempie.

Słowo "husky" w języku miejscowym znaczy ochrypły i kiedyś określano w ten sposób wszystkie psy używane do ciągnienia sań, obecnie nazwa ta przysługuje jedynie rasie syberian husky.

Husky zostały sprowadzone do Kanady w 1909 r. przez rosyjskiego handlarza futrami Williama Goosaka, ale nie jest wykluczone, że mogły się tam przedostać znacznie wcześniej. Goosak wystawił zaprzęg w wyścigu "All Alaska Sweepstake" na dystansie 650 km. W porównaniu z miejscowymi psami zaprzęgowymi wydawały się być tak niepozorne, iż początkowo zostały wyśmiane i ochrzczone mianem "syberyjski szczur". Jakież było zdziwienie, gdy zaprzęg owych "szczurów", prowadzony przez Thurnstrup'a, po pokonaniu morderczego dystansu zjawił się na mecie jako trzeci. I tak rozpoczął się ciąg zwycięstw tych niepozornych psów. W 1910 r. na trasie tego samego wyścigu John Johnson ze swym zaprzęgiem husky uzyskał rekordowy czas 74 h. 14 min. 39 sek., pobity dopiero niedawno, w 1983 r. W latach 1915, 1916 i 1917 wygrywał słynny zaprzęg Husky Leonarda Seppali.

Psy Seppali dały początek hodowli tej rasy na kontynencie amerykańskim gdzie jako szybkie i wytrzymałe prędko zyskały sławę i uznanie. Rozwój hodowli doprowadził do zarejestrowania rasy przez "Amerykański Kennel Club". Krzyżówki z miejscowymi psami doprowadziły do uzyskania typu uniwersalnego. Psów używano nie tylko w sporcie, ale również w pracy - do przewożenia niezbyt ciężkich ładunków i poczty.

Norweski badacz Roald Amundsen (1872- 1928), planując ekspedycję naukową z Alaski na Biegun Północny, wybrał do transportu sprzętu właśnie husky. Niestety wybuch I wojny pokrzyżował plany ekspedycji, a sprowadzone przez Amundsena psy rozpowszechniły się po Kanadzie i USA. Kiedy w latach 1950-60 rozkwitła hodowla Husky w Ameryce Północnej przywieziono pierwsze egzemplarze tych psów do Europy. Popularność siberian husky w Europie znacznie wzrosła wraz z rozwojem sportu zaprzęgowego, a jego liczebność gwałtownie rosła.

UŻYTKOWOŚĆ
Pies zaprzęgowy, jest także wykorzystywany jako pies terapeutyczny dzieci autystycznych (dogoterapia).
SZATA I UMASZCZENIE
Dopuszczalne są wszystkie rodzaje umaszczenia, od czysto białego do jednolicie czarnego, jednak najczęściej spotykane zestawienia barw to: czarny, szary, wilczasty, srebrzysty, rudy, czekoladowy i złocisty z bielą, także pinto (łaciate). Na głowie występuje niespotykana u innych ras różnorodność rysunkiu, tzw. maski-z reguły biała kufa i część twarzowa czaszki, reszta barwna. Włos jest dwojakiego rodzaju - tworzą go podszerstek i włos okrywowy średniej długości; bardzo gęsty, sprawia wrażenie obfitego, ale nigdy nie jest tak długi żeby przesłaniał wyraźny rysunek linii psa.

Charakter
Niezależnie od budowy i pochodzenia psy rasy siberian husky są żywe, energiczne i ciekawskie, ale nie nerwowe, co widać w ich spojrzeniu i zachowaniu. Są również bardzo samodzielne, stąd trudno od nich wymagać bezwzględnego posłuszeństwa, jak od psa policyjnego, pomimo to bardzo chętnie się uczą. Oto niektóre cechy charakteru husky: Jako psy przyjazne wobec ludzi, są bardzo przymilne, wylewne w uczuciach i łase na pieszczoty. Z natury są przyjaźnie nastawione i zupełnie nieagresywne wobec wszystkich ludzi, nie tylko domowników, dlatego raczej nie spełnią oczekiwań jako psy stróżujące czy obronne. Jako potomkowie wilków, husky mają wiele zachowań psów prymitywnych: chętnie kopią jamy, które służą im jako schronienie przed upałem, w których szukają kretów i myszy, ale i korzonków, lubią obgryzać gałązki i łodygi roślin. Jako przyzwyczajone do trudnych warunków, a także do głodowania, jedzą niewiele. W domowych warunkach mają nawet tendencje do głodowania z własnej woli, objawiającą się w odmawianiu jedzenia przez 1-2 dni bez żadnego powodu. Husky są uważane za najbardziej energooszczędne psy, tzn. wymagające mało pożywienia przy stosunkowo dużym wysiłku. Ostatecznie nie można zapominać o indywidualnych dla każdego psa, osobniczych cechach i rysach charakteru, jak w całym świecie istot żywych.

Wzorzec

W pierwszym przybliżeniu prawidłowo zbudowany husky ma wygląd podobny do wilka.
Wzrost 54-60 cm (suka: 51-56 cm) w kłębie.
Waga 20-28 kg (suka: 15,5-23 kg).
Sierść bardzo gęsta z bogatym podszerstkiem, w różnych barwach i tonacjach: czarno-bała, szaro-biała, brązowo-biała, bywa również wilczasta, biała z charakterystycznym rysunkiem na pysku, (maską), najczęściej jasną klatką piersiową i brzuchem, ale bywają również psy o umaszczeniu plamistym tzw. pinto. Charakterystyczną dekoracją jest u husky efektowna kryza - grzywa z puszystej sierści na karku oraz puszysty, prawie lisi, zwinięty nad grzbietem ogon lub noszony w kształcie sierpa..

Oczy nieduże, w kształcie migdała, najczęściej w ciemnej obramówce, różnokolorowe. Najczęściej spotyka się oczy brązowe, miodowe i niebieskie, ale także różne kolory oczu u tego samego psa (np. jedno brązowe, drugie niebieskie, akceptowane przez wzorzec FCI, albo na przykład brązowe oko z wstawkami barwy niebieskiej w tęczówce).
Uszy nieduże, wysoko osadzone, zawsze stojące, pokryte gęstym futrem, również wewnątrz (najczęściej białym).

Łapy owalne, gęste włosy między palcami zapobiegające wbijaniu się śniegu między palce.

Ruch pełen wdzięku i lekkości, ze względu na swój ciężar ciała i wielkość husky jest najszybszym z północnych ras psów zaprzęgowych.

W budowie siberiana należy zwrócić uwagę na ogromne różnice w ich wyglądzie; budowie i umaszczeniu. Patrząc na posturę można je podzielić na dwie grupy: szczupłe i o mocnej budowie. Psy szczupłe, najczęściej z krótszą sierścią, charakterystyczne dla hodowli czeskiej i dla hodowli sportowych są szybsze i wytrzymalsze, nadają się więc doskonale na wyścigi psich zaprzęgów w warunkach europejskich. Psy potężne, z grubymi łapami i mocną klatką piersiową, zazwyczaj z dłuższym włosem, określane są czasami mianem typu amerykańskiego, są silniejsze ale brak im wrodzonej wytrzymałości, zatem na wyścigach mogą odnosić sukcesy jedynie w sprintach. Husky są psami bardzo wdzięcznymi i fotogenicznymi. Co uwidacznia się praktycznie na wszystkich zdjęciach.